تاریخ دریافت: 11 تیر 1392،
تاریخ بازنگری: 11 تیر 1392،
تاریخ پذیرش: 11 تیر 1392
چکیده
یکی از واژه‌های قرآنی که فهم دقیق معنای آن، در دریافت معارف قرآنی تأثیر به سزایی دارد واژه «ظن»است. بسیاری از مفسّران «ظن» را حالتی نفسانی، یعنی اعتقاد راجح و گمان که مرتبه‌ای بالاتر از شک و پایین‌تر از یقین است معنا کرده‌اند. بسیاری از لغویان هم این واژه را از کلمات اضداد معرفی کرده‌اند که به دو معنای شک و یقین به کار می‌رود. صاحبان کتب وجوه و نظائر برای این واژه در قرآن مجموعاً پنج معنا بیان کرده‌اند: شک، یقین، تهمت، پندار و دروغ. برای بازشناسی ظن به معنای شک از ظن به معنای یقین نیز معیارهایی ادبی بیان شده است. در مقاله حاضر با مراجعه به کاربردهای این واژه در فرهنگ عربی، دیدگاه مفسّران در تفسیر ظن به گمان بررسی خواهد شد. همچنین با تکیه بر تحلیل‌های روان شناختی، تفسیر مفسران از این واژه در تعدادی از آیات مشتمل بر آن بررسی و نقد و معیارهای معرفی شده برای تشخیص ظن به معنای شک از ظن به معنای یقین ارزیابی می‌شود.
ابتدای صفحه